Kestirimci
bakım; ekipmanın ve bileşenlerinin arızalanmadan önce durumlarının izlenmesi ve
verilerin analitik yöntemlerle analiz edilmesiyle yaşam ömürlerinin öngörülüp
arıza çıkarma ihtimallerini değerlendirmek ve önlem almaktır. Böylece,
ekipmanın plansız duruşlara maruz kalacağı ortamlarda önleyici bakım
politikaları, gerçek zamanlı veri kullanımı ve tahmine dayalı makine öğrenimi
algoritmalarının kullanılması yoluyla bakımı planlamakta ve optimize
etmektedir.
Veri
İzleme sistemleride kestirimci bakım prosesinin ana temel taşıdır. Bir yerde
kestirimci bakım sistemi varsa
kesinlikle sahadan toplanan izlenebilir datalar olmalıdır. Bu verilerin toplanması ve izlenmesi için veri
izleme ve kaydetme programlarına ihtiyaç vardır.
Kestirimci bakımın öncelikli
amaçları;
- Beklenmeyen
arızaların sayısını en aza indirmek ve ekipmanların çalışma süresini en
üst düzeye çıkarmak.
- Bakım
işlemlerine harcanan zamanı optimize ederek, operasyonel maliyetleri
azaltmak.
- Ekipman
bakımlarının yalnızca gerektiği zaman yapılmasını sağlamak ve gereğinden
fazla bakım yaparak zaman kaybetme olasılığını ortadan kaldırmak.
- Uzun vadeli
bakım maliyetlerini azaltmak ve üretim yapılabilen süreyi en üst düzeye
çıkararak kâr artışı sağlamaktır.
Veri Toplama Sistemi ve Sensörler
Kestirimci bakım kapsamında; ekipman verimliliğinin değerlendirilmesini
sağlamak ve ekipman parçalarındaki sorunları gerçek zamanlı olarak izlemek
için, veri toplayan donanımlar yerleştirilmektedir.
Ekipmanların gerçek zamanlı takibi önemlidir çünkü, geleneksel
yöntemlerde bu süreç bakım personeli tarafından manuel olarak yürütülmekteydi.
Ancak, manuel kontrolün oldukça büyük bir eksikliği bulunuyordu. Oluşan
sorunlar genellikle makine parçalarında gözlendiğinden, çözülebilmesi için
detaylı incelemeler gerektiriyordu.
Kestirimci bakım; sensörler aracılığıyla herhangi bir
kesinti olmadan ekipmanın içinde olup bitenler için doğru bir öngörü imkânı
sağlamaktadır. Bu donanımlar, makinenin türüne bağlı olarak pek çok parametreye
ait değeri ölçer.
Çoğunlukla titreşimi, gürültüyü, sıcaklığı, basıncı ve yağ
seviyelerini ölçmek için kullanılırlar, ancak bunun ötesine geçerek elektrik
akımı ve korozyon gibi parametrelerin ölçülmesini de sağlar.
KESTİRİMCİ
BAKIMIN İŞLETMEĞE SAĞLADIĞI KAZANÇLAR
Rekabet gücünü korumak için, fabrikalar ve
üretim firmaları, üretim çıktısı, genel ekipman etkinliği, personel verimliliği
gibi çeşitli performans ölçütlerini ölçmeye ve yakından takip etmeye başladı.
Ancak bir arıza olduğunda gerçekleştirilecek bir faaliyet olarak görülen bakım
çok daha önemli hale geldi. Bu sayede, düzenli olarak planlanan periyodik bakım
stratejileri popüler hale geldi. Makinelerin bu periyodik muayenesi, sorunların
erken tespit edilmesine yardımcı olarak, arızaların en aza indirgenmesine ve
üretimin durmasına neden olan etmenlerin azaltılmasında etkili olmaktadır.
Endüstriyel
Nesnelerin İnterneti (IIoT) veya Endüstri 4.0 olarak da bilinen Sanayi
Devrimi'nin 4. dalgasına girdiğimizde, ekipman kullanımı, işletme maliyeti,
işçi verimliliği konularına daha fazla odaklanılmaktadır. Endüstriyel IoT,
düşük maliyetli sensörleri etkin bir biçimde operasyona entegre edilmesi ile
ilgilidir. Makine verilerini toplamak ve anlamlı çıkarımlar elde etmek için
ileri analitik yapılar kullanılmaktadır. Endüstriyel IoT'nin üreticilerin
üretkenliklerini %30 artırmalarına izin vereceği öngörülmektedir.
Makine
arızalarını tahmin etmek için gelişmiş analitik kullanan bakım stratejisi,
Kestirimci Bakım Uygulamaları olarak bilinir. Yakın zamanda Endüstriyel IoT'nin
en çok atıfta bulunulan uygulaması olarak kestirimci bakım vurgulanmaktadır.
Kestirimci bakım, üreticilerin bakım maliyetlerini düşürmelerini, ekipman
ömrünü uzatmalarını, arıza sürelerini azaltmalarını ve ekipman arızalarına
neden olmadan önce sorunları ele alarak üretim kalitesini ve çıktılarını
artırmalarını sağlar. Bununla birlikte, bu faydaları gerçekleştirmek için,
gelişmiş bir dijital altyapının kurulması ve bir IoT platformunun
konuşlandırılması gereklidir. Ayrıca makine verilerini analiz etmek için makine
öğrenmesi ve tahmine dayalı modelleme gibi istatistiksel tekniklerin
kullanılması zorunluluk haline gelmiştir.
Kestirimci
bakım bir bakım stratejisi olarak etkili bir şekilde çalışırken, bakım yalnızca
makinalara gerektiğinde uygulanır. Makinada arıza oluşmadan önce analitik
veriler ışığında kestirimci bakım gerçekleştirilir. Bu bakım stratejisi birkaç
maliyet tasarrufu sağlar. Bunlar: I. Ekipmanın bakım için alıkonduğu süreyi
minimize etmek. II. Ekipmanın bakımı nedeniyle kaybedilen zaman, etkili üretim
zamanına çevrilmiş olur. III. Kestirimci Bakım, acil kullanılmak için gerekli
yedek parçaların bekleme zamanını azaltır. Ayrıca bir ekipmanın sadece arızadan
hemen önce çözümünü sağladığı için, arızalı ekipmanın bakımı için harcanan
toplam zamanı ve maliyeti azaltır.
Kestirimci
bakım programları, yatırımın ekonomik olarak geri dönüşünde on katlık bir
artışa neden olur. Bunun ile birlikte, bakım maliyetlerinde %25-%30 arası
düşüşe, arızalarda %70-%75 düşüşe ve arıza süresinde %35-%45 aralıklarında
düşüşe yol açtığı gözlemlenmiştir. Ancak bu tasarruflar belirli bir oranda
maliyeti de beraberinde getirir. Bazı kestirimci bakım makine arıza durum
izleme teknikleri pahalıdır ve veri analizinin etkili olması için uzman ve
deneyimli personel gerektirmektedir.